Baba adayları için hamilelik sürecinde yaşananlar anne adaylarından farklıdır. Babalar gebelik sürecinde sadece eşinde olan değişimlere şahitlik etmekte, ancak gerçekten baba olduğu hissini doğumdan sonra bebeği kucağına aldığında anlayabilmektedir. Hamilelik sürecinde birçok baba adayı eşindeki değişimler karşısında ne yapacağını bilemez, kendince doğru olanı yapmaya çalışır. Bir yandan eşinin fizyolojik ve duygusal durumundaki değişiklikler, bir yandan ailenin büyümesi ile ilgili gelecek kaygıları, bir yandan nasıl destek olacağını tam olarak bilememesi babayı psikolojik açıdan yorabilen bir süreçtir.

Aslında baba olmak göründüğünden daha zor olabilir. Baba adayı çocuk sahibi olmaya hazır olduğunu düşünse bile, hamilelik sürecinde çok farklı duygular içerisinde olabilir. Anne çoktan bebeği ile biyolojik ve duygusal bir bağ kurmaya başlamıştır. Baba kendini bu anlamda dışlanmış ve yalnız hissedebilir. Artık eşinden eskisi kadar ilgi görmeyeceği ve doğacak bebeğin kendisinden daha çok sevileceği endişesine kapılabilir. Üstelik çevresinden de doğmadan bebeği sevmesi gerektiği yönünde telkinler gelmeye başlamıştır. Baba adayı henüz görmediği, tanımadığı ve bir bağ kuramadığı bu minik varlığı sevip sevemeyeceği konusunda kendi içinde çelişkilere düşer. Bir yandan da içinde bulunduğu bu durumu anneye yansıtmayarak son derece anlayışlı bir eş ve baba adayı görüntüsü çizmek ister.

Erkekler, eşleri gebe kaldığında genellikle aşağıdaki üç davranış kalıbından birini uygularlar. Bu davranışlar çoğu durumda bilinçdışı olarak gelişir:

“İzleyici” baba adayı: Genel olarak duygusal anlamda kendini gebelik gerçeğinden soyutlar ve olayı sanki kendi dışındaki bir çevrede oluyormuş gibi hisseder ve yaşar. Olanı biteni abartılı bulur.

“Katılımcı” baba adayı: Eşiyle duygusal da olmak üzere her açıdan işbirliği içerisindedir. Gebelik sürecinin ortaya çıkardığı değişikliklerin tümüyle farkındadır. Sorumluluk duygusu baskın ve belirgindir.

“İşlevsel” baba adayı: Bir yandan gebelikten ve süreçten uzak kalmaya çalışırken diğer yandan da ekonomik yönden sorumluluğunun farkındadır ve yerine getirir.

Genel Olarak Baba Adaylarında Oluşan Duygusal Karmaşaların Nedenleri

Terk edilmişlik duygusu: Gebeliğin kadın bedeninde oluşması nedeniyle tüm ilgi ve özen kadının bedeninde ve ihtiyaçlarında odaklanmıştır. Bu durum babaların bırakılmış, terkedilmiş hissetmelerine hatta bu nedenle doğacak bebeği kıskanıp eşine öfke duymaya kadar gidebilir. Baba da gücenme duygusu oluşmadan desteklenmesi ile kolayca aşılabilir. Babaların gebelik boyunca doktor kontrollerinde eşlerine eşlik etmeleri, tahlil ve tetkiklerde birlikte olunması, bebeğin gelişimine dair kitapların birlikte okunması ve paylaşılması, bebekle annenin karnında iken iletişim kurmaları dışlanmışlık hissini ortadan kaldırmada yardımcı olacaktır.

Cinsellikten korku: Gebelik sürecinde baba adaylarında anne adaylarının tersine cinsel istekte önemli değişiklikler meydana gelmez. Baba adayının eşinin cinsel isteği, cinsel ilişki biçimi ve sıklığı ile ilgili olarak kafası karışıktır. Anne ve bebeğin sağlığı açısından takip eden doktor herhangi bir cinsel birleşme yasağı koymadıysa, cinsel birleşme sırasında ne bebek ne de anne cinsel birleşme ile bir sıkıntı yaşamaz. Hatta bu yakınlaşma anne adayının iyi hissetmesine neden olacaktır.

Duygu değişiklikleri: Nasıl iyi baba olunur sorusuna doğru cevabı bulamayan baba adayı duygusal çalkalanmalar içerisine girebilir. Mizacında dalgalanmalar olabilir. Yakın zamanda baba olan arkadaşları ile konuşmak ve duygularını paylaşmak ona iyi gelecektir. Bu süreçte alkol ve reçetesiz sakinleştirici ilaç kullanımından uzak durmak gerekir.

Yaşamdaki değişikliklere karşı kaygı: Bebekle birlikte büyüyecek ailenin geçiminin sağlanması, çocuk bakımına dahil olmak, sosyal yaşantının sınırlanması ya da şekil değiştirmesi, eş ile olan ilişkinin yeniden düzenlenmesine karşı duyulan kaygılar baskındır. Bebekle birlikte ihtiyaçlar gözden geçirilip maddi olanaklar dahilinde aile bütçesi yeniden düzenlenir.

İyi bir baba olmak doğuştan gelmez.

Değişen koşullara göre ve bebeğinize karşı olan sorumluluklarınıza sahip çıkıp onunla iletişim kurup içinizde sevgisini hissetmeye başladıkça çok iyi bir baba olduğunuzu göreceksiniz. Babalık zaman içinde, işin içine girilmesi, sebat edilmesi ve sevgiyle öğrenilir. İlgili eğitici kitaplar, yazılar okumanız faydalı olacaktır. Çocuğun bakımını paylaşırken eşinizle birlikte konuşarak iş bölümü yaptığınızda aslında ne kadar kolay olduğunu anlayacaksınız. Sosyal yaşantıya gelince; yeni bir bebek elbet bir süre ilgi odağı olur ve eski alışkanlıklarınızı kenara iter. Gittiğiniz mekanlar, görüştüğünüz arkadaşlar da mutlaka farklılaşacaktır. Ama yeni düzeniniz oturduktan sonra daha farklı ve yeni bir sosyal hayat biçiminiz oluşacaktır.